شاملو شاعران جوان ایران را دور هم جمع کرد
گزارش نشست خبری مرحله‌ی اول چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی احمد شاملو
در این نشست که ۱۲ مهر ۱۳۹۷ در موسسه‌ی بهاران برگزار شد، شاعران برگزیده‌ی مرحله‌ی نخست دوره‌ی چهارم جایزه‌ی شاملو، در حضور شهریار وقفی‌پور و محمود معتقدی، داوران مرحله‌ی اول، به شعرخوانی پرداختند و
در پایان مراسم داوران به پرسش‌های حاضران در جلسه پاسخ دادند.
داوران مرحله‌ی نخست این دوره، ۱۵ اثر زیر را به ترتیب حروف الفبا شایسته‌ی راهیابی به مرحله‌ی دوم چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی شعر احمد شاملو تشخیص دادند:
۱. «اسفندیاری در چشم چپ»، آنا رضایی، نشر هشت
۲. «اسیر غیرجنگی»، شجاع گل‌ملایری، نشر هشت
۳. «بالا رفتن از شب»، غزاله شمعدانی، نشر حکمت کلمه
۴. «برسد به استخوان‌هایت»، روزبه سوهانی، انتشارات مروارید
۵. «بی‌نظمی»، آرمین یوسفی، نشر چشمه
۶. «توضیحات شناسنامه»، سهند پاک‌بین، انتشارات نصیرا
۷. «خشخاش‌ها»، امان میرزایی، انتشارات سوره مهر
۸. «خط سیاه، متروی لندن»، علیرضا آبیر، کتاب فانوس
۹. «خونم را به هواخوری برده‌ام»، سمیرا چراغپور، نشر هشت
۱۰. «دومینو»، ابوذر پاکروان، انتشارات فصل پنجم
۱۱. «شعرهای ونک»، حمید یزدان پناه، انتشارات بوتیمار
۱۲. «کافه کاتارسیس»، آیدا گلنسایی، انتشارات فصل پنجم
۱۳. «نامه‌هایی از کازابلانکا »، شهریار بزرگمهر، انتشارات آنیما
۱۴. «نامی نمی‌توان گذاشت»، آریا صدیقی، نشر چشمه
۱۵. «هوای خانه را عطر می‌زند»، بهاره نوروزی‌سده، نشر هشت
کاظم کریمیان، محمود معتقدی و شهریار وقفی‌پور اعضای هیأت داوران مرحله‌ی اول داوری چهارمین جایزه‌ی شعر احمد شاملو هستند.
محمود معتقدی، داور مرحله‌ی اول این دوره، در مراسم نشست خبری که با حضور شاعران و ناشران مجموعه‌های برگزیده‌ی این مرحله، اعضای موسسه الف. بامداد و دیگر علاقمندان برگزار شده بود، جایزه‌ی شعر شاملو را نشانه‌ای دانست مبنی بر آن که شعر امروز هنوز زنده و پویا است و ذهن و زبان سرشاری دارد.
او به تنوع دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی در اشعار مجموعه‌های منتشرشده در این کتاب‌ها اشاره کرد.
معتقدی افزود: کتاب‌های انتخاب‌شده در این جایزه می‌توانند چشم‌اندازی از فضای شعر امروز و فضای ذهنی و زبان شاعران ما باشند. از میان کتاب‌هایی که به دست ما رسید، ۲۰ درصد آن‌ها نمرات بالاتری گرفتند؛ ۴۰ درصد وضعیت متوسطی داشتند و ۴۰ درصد دیگر نیز پایین‌تر از متر و میعارهای ما بودند که بر اساس این آمار می‌شود فضای شعر امروز را در این گستره بررسی کرد.
او سپس به تعداد بالای کتاب‌های شعر منتشرشده در سال ۱۳۹۶ از سوی برخی ناشران اشاره کرد و گفت: مثلاً یک ناشر اهوازی حدود ۲۳ عنوان اثر برای شرکت در جایزه فرستاده بود که نشان می‌داد در سال ۹۶ در این شهر کتاب‌های شعر زیادی منتشر شده است که این باعث خوشحالی ما است.
در این نشست همچنین، شهریار وقفی‌پور، از داوران مرحله‌ی اول این دوره، به جریان‌های اصلی شعر مدرن بر اساس دیدگاه‌های شعر شاملو پرداخت و گفت: پروژه‌ی شعری مدرن دو رگه‌ی اصلی دارد که یکی مبتنی بر زیباشناسی مدرنیستی تلفیقی یا همان شعر ناب است؛ شعری که سعی دارد تمامی عناصر غیر ضروری را حذف کند تا به شعر برسد. اما جریان مدرنیستی دیگر مبتنی بر ایجاد چهره‌ای شاعرانه است؛ شاعری که شعر می‌نویسد و در عین حال در اجتماع زندگی می‌کند؛ یعنی کسی که مدرنیسم را نه در سطح زیباشناختی بلکه در تعامل خود با اجتماع و سنت ادبی و وضعیت سیاسی می‌بیند.
داور مرحله‌ی نخست چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی شعر شاملو افزود: مدرنسیم و سنت‌سازی با هم هستند و پیش از شکل‌گیری مدرنیته، نه معاصر داشتیم و نه گذشته و تاریخ. مدرنیته هر دوی این‌ها را ایجاد کرد. بنابراین هر چیزی اگر بخواهد مدرن باشد باید سنت خود را نیز ایجاد کند. وقتی یک نهاد ادبی قرار است جایزه‌ای بدهد باید سنت ادبی خود را در گذشته پیدا کند و عناصر آن را تقویت کند و امر مدرن را از دل آن بیرون بیاورد.
او تصریح کرد: جایزه‌های ادبی که در یکی دو دهه‌ی گذشته برگزار شدند اغلب با این توهم سر و کار داشتند که ما می‌توانیم یک اثر خوب داشته باشیم؛ جدا از این که چه دیدگاهی پشت انتخاب این اثر وجود دارد؛ مثلاً یک کتاب از سوی چند جایزه انتخاب می‌شد در واقع نشان می‌داد که همه یک‌دست شده‌اند و دیدگاهی وجود ندارد که بخواهد جدا از دیدگاه رسمی کتابی را انتخاب کند. اما جایزه‌ی شاملو سعی کرده است به این روند تن ندهد. بنابراین پیشاپیش اعلام می‌کند که به دنبال چه نوع شعری است و قرار است چگونه شعری را تبلیغ کند. در واقع می‌خواهد یک صورت فلکی درست کند که در آن و در میان توده‌ای که هیچ جهتی ندارد، جهت شعر نو را مشخص کند.
در ادامه‌ی این نشست یادداشت کاظم کریمیان، از دیگر داوران مرحله‌ی اول جایزه‌ی شعر شاملو که ساکن بهبهان است و نتوانست در جلسه حضور یابد، برای حاضران خوانده شد. کریمیان در این یادداشت عنوان کرده بود: «در سال ۱۳۴۷ در قد و قواره‌ی یک شاعر جوان همراه با ۳۸ شاعر منتخب سراسری امثال براهنی، اخوان، رحمانی برای شرکت در شب‌های شعر خوشه دعوت شده بودم. بعد از آن واقعه‌ی مهم که موجب تثبیت موجودیت شعر نو شد، من به تدریج به موقعیت و استعداد نهان خود به عنوان یک شاعر جوان آگاه شدم. در واقع حداقل این طرز تلقی مرتبط با شرکت در شب‌های شعر، نوعی خودشناسی مبتنی بر کسب اعتماد به نفس و انگیزه‌ی تداوم و پیگیری رفتارهای شعری، سرایش ده‌ها شعر و تهیه ده‌ها مقاله و چندین کتاب و ... بوده است.»
او در بخش دیگری از این یادداشت خطاب به نامزدهای جایزه‌ی شعر احمد شاملو گفت بود که «گرچه انتخاب شما در نتیجه‌ی استحقاق فردی و رقابت تنگانگ در این ماراتن سخت‌مسیر بوده اما اراده‌ی جدی داوران مرحله‌ی نخست و رصد نظارتی ایشان در بررسی تک‌تک مجموعه‌ها و امتیازدهی به آن‌ها که بر مبنای نظریه‌های کتبی احمد شاملو و نیز داشته‌ها و دانش داوران حاصل شده و نقش این جایزه که به شکلی شب‌های شعر خوشه را تداعی می‌کند، می‌تواند در تداوم جریان‌های ادبی آینده که بی‌شک مبتنی بر واقع‌بینی و اعتدال نگاه بر شرایط و جایگاه والای انسان است، موثر واقع شود.»
در این نشست نامزدهای برگزیده‌ی مرحله‌ی نخست داوری جایزه‌ی شعر شاملو، اشعاری را از کتاب برگزیده‌شان برای حاضرین خواندند.
ارسال نظر